Γράφει ο Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής στη «Μονάδα Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης της Κλινικής ΡΕΑ, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΡΕΑ

Η μόλυνση με Sars-CoV-2 δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η λοίμωξη προκαλεί συχνότερα σοβαρές επιπλοκές σε μολυσμένες εγκύες σε σύγκριση με τις μη μολυσμένες έγκυες ή σε μη έγκυες γυναίκες με λοίμωξη SARS-CoV-2.

Τώρα που ο εμβολιασμός είναι διαθέσιμος και εφαρμόζεται γρήγορα σε όλο τον κόσμο, τίθεται το ερώτημα εάν οι έγκυες γυναίκες πρέπει να εμβολιαστούν και αν ναι, εάν θα πρέπει να λάβουν προτεραιότητα.

Τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα και οι διαθέσιμες οδηγίες σχετικά με τον εμβολιασμό κατά του SARS-CoV-2 συλλέχθηκαν από την Επιτροπή Κατευθυντήριων Γραμμών της Διεθνούς Εταιρείας Λοιμωδών Νοσημάτων στη Μαιευτική και Γυναικολογία (ISIDOG) και αναλύθηκαν, συζητήθηκαν και συνοψίστηκαν ως οδηγίες για τους εργαζόμενους στην υγειονομική περίθαλψη που φροντίζουν έγκυες γυναίκες.

Τα τελικά συμπεράσματα ταξινομήθηκαν σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης της Οξφόρδης. Υπάρχουν στοιχεία που θεωρούν την εγκυμοσύνη ως παράγοντα κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές της λοίμωξης COVID-19, ακόμη και σε απουσία πρόσθετων παραγόντων κινδύνου, όπως υπέρταση, διαβήτης και παχυσαρκία, που αυξάνουν αυτούς τους κινδύνους ακόμη περισσότερο κατά την εγκυμοσύνη.

Τα διαθέσιμα δεδομένα προς το παρόν ευνοούν ελαφρώς τα εμβόλια που βασίζονται σε mRNA κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, έως ότου καταστούν διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα ασφάλειας.

Τα συμπεράσματα της ISIDOG όπως αυτά δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο περιοδικό Journal of Clinical Medicine είναι τα εξής:

1. Η πορεία και η βαρύτητα της λοίμωξης Covid-19 επιδεινώνεται εξαιτίας της κύησης, ειδικά εφόσον συνυπάρχουν επιπρόσθετοι παράγοντες κινδύνου, όπως η αυξημένη ηλικία μητέρας(>35 έτη), η παχυσαρκία (BMI>30), η προεκλαμψία και ο σακχαρώδης διαβήτης (GradeA). Με βάση τα παραπάνω, οι έγκυες γυναίκες αποτελούν ομάδα πληθυσμού που πρέπει να εμβολιάζεται κατά προτεραιότητα.

2. Ο αυξημένος κίνδυνος προωρότητας λόγω ιατρογενών παρεμβάσεων σε συνδυασμό με τη σχετικά αυξημένη περιγεννητική θνησιμότητα νεογνών που γεννήθηκαν από μητέρες με COVID-19 την ώρα του τοκετού, υποστηρίζουν την ανάγκη εμβολιασμού πριν και κατά τη διάρκεια της κύησης (GradeA).

3. Επίσημες μελέτες για την κύηση απουσιάζουν, ωστόσο η παρακολούθηση περισσοτέρων από 30.000εγκύων που έλαβαν m-RNA εμβόλια δεν κατέδειξε ουδεμία αύξηση ανεπιθύμητων ενεργειών ή επιπλοκών (GradeB).

4. Οι  γυναίκες  εν  γένει  και  ιδιαίτερα  κατά  τη  διάρκεια  της  κύησης  είναι  πιο  ευάλωτες  σε αναφυλακτικές  αντιδράσεις  και  θρομβοεμβολικά  επεισόδια.  Αυτό  καθιστά  αναγκαία  την επιπρόσθετη επαγρύπνηση των ιατρών (GradeB). Θα πρέπει όμως να διασαφηνιστεί ότι η εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή σχετιζόμενη με τα εμβόλια με φορέα αδενοϊό VITT (Vaccine-induced Thrombotic Thrombocytopenia) δεν είναι συχνότερη κατά τη διάρκεια της κύησης. Το αυτό ισχύει και για τις αναφυλακτικές αντιδράσεις, οι οποίες συνδέονται με το ιστορικό της αναφυλαξίας της ασθενούς παρά με την ίδια την κύηση.

5. Ο εμβολιασμός κατά  τη  διάρκεια  της  κύησης,  ανεξάρτητα  από  την παρουσία πρόσθετων παραγόντων κινδύνου υπερτερεί σαφώς των κινδύνων που προκύπτουν από την πιθανή νόσηση από Covid-19 κατά τη διάρκεια της κύησης (GradeC). Δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τον αυξημένο κίνδυνο θρομβοεμβολικών επιπλοκών σε νεαρές γυναίκες μετά από εμβολιασμό με εμβόλια φορέα (Oxford AstraZeneca, Johnson&Johnson) υποστηρίζουμε τη χρήση εμβολίων m-RNA κατά την εγκυμοσύνη (GradeD).

6. Εφόσον ο εμβολιασμός γίνει κατά τη διάρκεια της κύησης, αντισώματα μπορούν να περάσουν τον πλακούντα και πιθανώς να ανοσοποιήσουν παθητικά το νεογνό (GradeA).

7. Προτεινόμενος χρόνος εμβολιασμού κατά την κύηση αποτελεί το Β’ τρίμηνο, ενώ ο εμβολιασμός κατά το Α’ και Γ’ τρίμηνο της κύησης πλεονεκτεί έναντι του μη εμβολιασμού (GradeB).

8. Οι γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες, μπορούν να εμβολιαστούν με ασφάλεια και να κυοφορήσουν αμέσως μετά (GradeC).

9. Δεδομένου των αντικρουόμενων απόψεων σχετικά με την κάθετη μετάδοση, ο εμβολιασμός αναμένεται να μειώσει τον κίνδυνο αυτής (GradeD).

10. Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, ο εμβολιασμός μετά τον τοκετό φαίνεται ασφαλής (GradeD).

11. Οι θηλάζουσες γυναίκες μπορούν να εμβολιάζονται με ασφάλεια (GradeB).

Η ISIDOG συμβουλεύει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις κοινωνίες να δώσουν προτεραιότητα στον εμβολιασμό των εγκύων κατά του SARS-CoV-2 και να προτιμήσουν τα εμβόλια mRNA, έως ότου διατεθούν περαιτέρω πληροφορίες για την ασφάλεια.