Γράφει ο Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής στη «Μονάδα Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης της Κλινικής ΡΕΑ, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΡΕΑ

Η ενδομητρίωση είναι ένα συχνό γυναικολογικό πρόβλημα, αλλά κάθε περίπτωση είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο. Σε αυτό το άρθρο καταρρίπτουμε 10 από τους μεγαλύτερους μύθους που αφορούν αυτή την οδυνηρή γυναικολογική ασθένεια, η οποία πλήττει 1 στις 10 γυναίκες.

1. Η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν το ενδομήτριο εμφυτεύεται και αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα.
   Λάθος! Πολλοί θα σας πουν ότι η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν το ενδομήτριο (ο βλεννογόνος που επενδύει το εσωτερικό της μήτρας) βρίσκεται έξω από αυτή την περιοχή. Αυτό είναι εσφαλμένο. Η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν ιστός παρόμοιος με την εσωτερική επένδυση της μήτρας βρίσκεται έξω από τη μήτρα, συνήθως στην πύελο, αν και μπορεί να βρεθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
2. Η ενδομητρίωση είναι απλά μια κακή περίοδος.
   Λάθος! Η έμμηνος ρύση ορίζεται ως “η περίοδος κατά την οποία το αίμα και ο ιστός βγαίνουν από τον κόλπο σας” και είναι μια φυσική διαδικασία που όλες οι γυναίκες θα βιώσουν όταν το σώμα τους ωριμάσει φυσιολογικά. Οποιαδήποτε δυσφορία θα πρέπει να σταματάει μετά από περίοδο τριών έως οκτώ ημερών. Η ενδομητρίωση είναι μια οδυνηρή, χρόνια, γυναικολογική ασθένεια που πλήττει 1 στις 10 γυναίκες. Ο πόνος της ενδομητρίωσης μπορεί εσφαλμένα να συσχετιστεί με τον εμμηνορροϊκό κύκλο και αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση. Έντονος πόνος μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε άλλες περιόδους κατά τη διάρκεια του κύκλου σας, όπως κατά τη διάρκεια ή μετά το σεξ, ή κατά τη διάρκεια της ενδοκολπικής εξετάσεως, ή στην φάση της ωορρηξίας, αλλά και όταν κλινικά μετακινούμε την ουροδόχο κύστη ή το έντερο.
3. Οι επώδυνες περίοδοι είναι φυσιολογικές.
   Λάθος! Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τις παλιές πεποιθήσεις ότι ο πόνος της περιόδου είναι “φυσιολογικός” ή ότι είναι “στο κεφάλι μας” ή “να τον ανεχτούμε επειδή είναι μέρος της γυναικείας φύσης”. Ο πόνος κατά την περίοδο δεν πρέπει ποτέ να επηρεάζει την καθημερινότητά σας. Εάν αυτό συμβαίνει, τότε δεν είναι φυσιολογικό.
4. Η ενδομητρίωση μπορεί να θεραπευτεί.
   Λάθος! Δεν υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση. Η εγκυμοσύνη και οι ορμονικές θεραπείες καταστέλλουν τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης αλλά δεν εξαλείφουν την ασθένεια, καθώς τα συμπτώματά της συνήθως επιστρέφουν. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα ενδομητρίωσης μόνο μετά τον τοκετό. Η ενδομητρίωση μπορεί ακόμη να εμφανιστεί μετά την εμμηνόπαυση. Μέσω χειρουργικής επέμβασης, η ενδομητρίωση μπορεί να απομακρυνθεί, αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση μπορεί να επιστρέψει. Η υστερεκτομή θεωρείται συχνότερα ως η θεραπεία για ενδομητρίωση, αλλά δεν είναι. Ωστόσο, ο ενδομητρικός ιστός μπορεί επίσης να αναπτυχθεί στα μυϊκά στρώματα του τοιχώματος της μήτρας (αδενομύωση) και ο μόνος τρόπος για την εξάλειψή του είναι μέσω της υστερεκτομής.

5. Δοκίμασα αυτή τη θεραπεία και λειτούργησε για μένα, οπότε σίγουρα είναι κατάλληλη και για σένα.
   Λάθος! Αξίζει πάντα να διερευνηθεί κάθε επιλογή θεραπείας που προτείνεται σε σας, είτε πρόκειται για χειρουργική επέμβαση, ορμονικές θεραπείες, ανακούφιση πόνου, διαιτητικές αλλαγές, άσκηση κλπ. Επειδή, όμως, η ενδομητρίωση εμφανίζεται με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε γυναίκα, βρίσκεται σε διαφορετικές περιοχές και προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα (και επειδή τα σώματά μας είναι όλα τόσο διαφορετικά), οι ίδιες θεραπείες δεν ενδείκνυνται για κάθε περίπτωση, καθώς θα έχουν πάντα διαφορετικά αποτελέσματα.
6. Είσαι πολύ νέα για να έχεις ενδομητρίωση.
   Λάθος! Οι κοπέλες της προεφηβικής ηλικίας, αλλά και οι γυναίκες στις ηλικίες των 20 ετών δεν είναι πολύ μικρές για να έχουν ενδομητρίωση! Τα συμπτώματα ενδομητρίωσης μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των εφηβικών χρόνων, αλλά συχνά παραβλέπονται από τους ιατρούς, καθώς τα νεαρά κορίτσια δεν γνωρίζουν ακόμη το σώμα τους. Αυτό στη συνέχεια οδηγεί σε μια μεταγενέστερη διάγνωση στην ηλικία των 20 και 30 ετών.
7. Έχω ενδομητρίωση σταδίου 4, οπότε ο πόνος είναι πολύ χειρότερος από την ενδομητρίωση στο στάδιο 1.
   Λάθος! Η ενδομητρίωση συχνά χαρακτηρίζεται ως ήπια, μέτρια ή σοβαρή – στα στάδια 1 έως 5. Αυτά τα στάδια παρέχουν μια χρήσιμη κατευθυντήρια γραμμή, αλλά έχουν επίσης περιορισμούς, καθώς το μέγεθος της ενδομητρίωσης δεν αντιστοιχεί πάντα στο μέγεθος του πόνου και της δυσφορίας. Μια ενδομητρίωση μικρού μεγέθους μπορεί να είναι πιο οδυνηρή από τη σοβαρή ενδομητρίωση. Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το σημείο όπου η ενδομητρίωση αναπτύσσεται πραγματικά μέσα στο σώμα.
8. Πάσχω από ενδομητρίωση άρα δεν θα μπορέσω ποτέ να αποκτήσω παιδιά.
   Λάθος! Η ενδομητρίωση δεν σημαίνει αυτόματα ότι είσαι υπογόνιμη, αν και η υπογονιμότητα μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα της ενδομητρίωσης. Εκτιμάται ότι 30% έως 40% των γυναικών με ενδομητρίωση είναι υπογόνιμες. Η υπογονιμότητα δεν προκαλείται πάντα από την ενδομητρίωση. Μπορεί να οφείλεται σε πολλούς άλλους παράγοντες…
9. Η ενδομητρίωση προκαλείται από τις επιλογές του τρόπου ζωής σας.
   Λάθος! Η πραγματική αιτία της ενδομητρίωσης είναι άγνωστη. Υπάρχουν πολλές θεωρίες που περιλαμβάνουν την υπερπαραγωγή οιστρογόνων, την ανάστροφη ροή της περιόδου και μέσω των σαλπίγγων διασπορά στην ελάσσονα πύελο, τη γενετική προδιάθεση, την θεωρία της διασποράς ενδομητρικών κυττάρων μέσω των αιμοφόρων ή λεμφικων αγγείων, την ανοσολογική δυσλειτουργία, τη μεταπλασία, αλλά ακόμη και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Καμία όμως από τις θεωρίες δεν εξηγεί πλήρως γιατί συμβαίνει η ενδομητρίωση. Είναι πολύ πιθανό ότι ένας συνδυασμός αυτών των παραγόντων θα μπορούσε να προκαλέσει την ανάπτυξή της.
   Οι αμβλώσεις, τα ταμπόν, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες (STDs), ένα ψυχολογικό τραύμα στην νεαρή ηλικία, το πλύσιμο, η διατροφή, η έλλειψη άσκησης, τα αντισυλληπτικά, το χρώμα του δέρματός σου και η άτακτη σεξουαλική ζωή, δεν προκαλούν ενδομητρίωση και δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης της νόσου .
10. Η ενδομητρίωση σημαίνει ότι έχω καρκίνο, σωστά;
    Λάθος! Η ενδομητρίωση δεν είναι λοίμωξη, δεν είναι μεταδοτική ασθένεια και δεν είναι καρκίνος. Ωστόσο, κάθε καλοήθης ιστός στο σώμα μας έχει πιθανότητα να μετατραπεί σε καρκίνο. Ως εκ τούτου, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη της ενδομητρίωσης θα μπορούσε να μετατραπεί σε καρκίνο. Οι πιθανότητες, όμως, αυτού του κινδύνου είναι πολύ χαμηλές…