Yπογόνιμα ζευγάρια: Η ψυχολογική υποστήριξη

Γράφει ο Αλέξανδρος Δ. Τζεφεράκος, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής στη «Μονάδα Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης της Κλινικής ΡΕΑ, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΡΕΑ

Ζω, ερωτεύομαι, γίνομαι ζευγάρι, κάνω οικογένεια...

Αυτή είναι η αναπαράσταση για την εξέλιξη της ζωής που εγκαθίσταται στο γνωστικό και συναισθηματικό μας πεδίο από τα παιδικά μας μόλις χρόνια.

Τί συμβαίνει όμως, όταν κάτι μοιάζει να μη ρέει με ευκολία και η ιστορία της ζωής μας να μην αντανακλά πλήρως όλο αυτό το φαντασιωσικό υλικό που για χρόνια περιπλέκεται στο μυαλό μας, αναμένοντας τη στιγμή που θα γίνει πραγματικότητα;

Σήμερα, η φαντασίωση του γονικού ρόλου μοιάζει να μην ενσαρκώνεται για ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ζευγαριών που έρχονται αντιμέτωπα με την υπογονιμότητα.

Δυσκολίες, ματαιώσεις, παρατάσεις κάνουν το ρόλο του γονιού επιθυμία που απαιτεί σημαντικά μεγαλύτερη προσπάθεια από ότι η πλειοψηφία των υπογόνιμων ζευγαριών είχαν αρχικά φανταστεί.

Αγωνία, φόβος, θυμός, ενοχή και οργή είναι μερικά από τα πολύ «ανθρώπινα» συναισθήματα που τα ζευγάρια δοκιμάζουν και οι αποχρώσεις στην έντασή τους ποικίλουν ανάλογα με τη δομή της προσωπικότητας, τις εμπειρίες, τα πλέγματα στήριξης, τις συναισθηματικές επενδύσεις και πάρα πολλές άλλες παραμέτρους για τον καθένα μοναδικές.

Οι ψυχολογικοί κλυδωνισμοί που δοκιμάζει το κάθε άτομο χωριστά, αλλά και ως ζευγάρι, συχνά είναι δυνατοί και απαιτούν από αυτό να επιστρατεύσει μηχανισμούς που θα διαφυλάξουν την ισορροπία του και θα του επιτρέψουν να πραγματοποιήσει την εξαιρετικά αγχογόνο, ενίοτε μακρά και κάποιες φορές ίσως ακόμη και ατελέσφορη διαδρομή, με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο και το ελάχιστο ψυχικό κόστος. Το συναίσθημα της απώλειας είναι εκείνο που κυριαρχεί σε κάθε προσπάθεια που ματαιώνεται ή σε κάθε ελπίδα που σβήνει.

“ Ό,τι έχω ονειρευτεί είναι σαν να είναι ήδη δικό μου και όταν αυτό δεν παίρνει σάρκα και οστά, στο χρόνο και τις συνθήκες που είχα αρχικά φαντασιωθεί, είναι σα να το έχω απωλέσει. ”

Αυτό το κυρίαρχο συναίσθημα απαιτείται να «δουλευτεί», να γίνει κατανοητό, συνειδητό , να εκφραστεί και κατά συνέπεια να «αποδυναμωθεί». Η απομόνωση των ζευγαριών από τους «σημαντικούς άλλους» της ζωής τους, ή των ίδιων των συντρόφων μεταξύ τους, ενισχύει με καταλυτικό τρόπο την μοναξιά και κατ’επέκταση όλα αυτά τα συναισθήματα που κανείς νομίζει πως δοκιμάζει κατ’ αποκλειστικότητα. Η αναγνώριση των συναισθημάτων μας ως «φυσιολογικά» και το μοίρασμα με τους πραγματικά σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας ενδέχεται να αποβεί λυτρωτική και να βοηθήσει να τοποθετήσουμε τα πράγματα (συναισθήματα και ιδέες) στις ορθές τους διαστάσεις.

Η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών από εξειδικευμένο ψυχολόγο, έχει νόημα για τα ζευγάρια αυτά κατά ποικίλους τρόπους και με πολύ συγκεκριμένους στόχους:

Διαχείριση του στρες που μπορεί να αφορά στην ίδια τη διάγνωση, στις θεραπευτικές διαδικασίες, στις ενδεχόμενες ματαιώσεις.

Διαχείριση των συναισθημάτων θυμού και ενοχής, τα οποία ενδέχεται να εναλλάσσονται, να καταπιέζονται ή να προβάλλονται δυσχεραίνοντας τις σχέσεις με το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον του ζευγαριού.

Ενίσχυση του αισθήματος του ελέγχου και της συναισθηματικής ευεξίας των μελών του ζευγαριού.
Ενίσχυση των δυνατών σημείων του ζευγαριού, απορρόφηση των τριγμών που ενδέχεται να δοκιμάζουν τα μέλη του, αποδοχή των «ατελειών» .

Άλλωστε , τα αληθινά έχουν ατέλειες, τα ψεύτικα δεν έχουν…